Hemelvaartsdag

Op Hemelvaartsdag of 's Heren Hemelvaart (Latijn: Ascensio Domini) wordt binnen het christendom herdacht dat Jezus Christus is opgevaren naar God, zijn Vader in de hemel, negenendertig dagen na zijn opstanding uit de dood. De viering is onderdeel van de paascyclus en daarin telt Hemelvaartsdag als de veertigste paasdag.





Hemelvaartsdag valt op de 40e dag van Pasen (dus 39 dagen na eerste paasdag) en 10 dagen voor Pinksteren. De vroegst mogelijke datum is 30 april, de laatst mogelijke is 3 juni.

Met Hemelvaartsdag viert het christelijke geloof dat Jezus naar de hemel is gevaren. Hij is toen, volgens de christenen, aan de rechterzijde van God gaan zitten. Waarna hij kon meeregeren over de gelovigen en waardoor hij daarnaast zorg kon dragen over hen. Ook wordt op deze dag het feest van de Christelijke Arbeidersbeweging gevierd. In 1891 is namelijk een pauselijke encyliek (brief) over sociale rechtvaardigheid afgekondigd. Op Hemelvaartsdag herdenkt men deze gebeurtenis. In veel landen hebben werkende en naar schoolgaande mensen vrij.





Tot de vierde eeuw na Christus was Hemelvaart geen apart feest. De herdenking van de hemelvaart van Christus naar zijn vader in de hemel was slechts een van de onderdelen van het Pinksterfeest. Hemelvaart werd gevierd op de vijftigste dag na Pasen.

In de vijfde eeuw werd Hemelvaartsdag een apart feest. In de middeleeuwen ontwikkelde het feest zich tot het afsluitende feest van de paasperiode. Dit werd gesymboliseerd in het doven van de paaskaars op Hemelvaartsdag.





Pasen (Jezus' verrijzenis), Hemelvaart (Jezus' verheffing aan Gods rechterhand) en Pinksteren (nederdaling van de Heilige Geest) vormen een fundamentele eenheid. Verrijzenis, hemelvaart en zending van de Geest drukken een en hetzelfde heilsgebeuren uit.

Inmiddels zijn de historische tradities van Hemelvaartsdag ook vermengd geraakt met moderne tradities. Zo is het in vele landen, waaronder België, gebruikelijk om op deze dag ook aandacht te besteden aan het Rerum Novarum, de door Paus Leo XIII in 1891 geschreven encycliek over sociale rechtvaardigheid. Daarnaast vindt in Duitsland traditioneel ook Männerdag, ofwel Vaderdag, plaats op dezelfde datum.





In Nederland gaat Hemelvaart vandaag de dag vooral gepaard met veel festivals, braderieën en boekenmarkten. Op sommige plekken staan mensen vroeg op om te gaan dauwtrappen.

En waar komt dat dauwtrappen op Hemelvaartsdag vandaan?





Waarschijnlijk gaat dit gebruik terug tot de Germaanse tijd. Volgens het volksgeloof had de dauw een magische en genezende kracht. Het ‘dauwtrappen’ was waarschijnlijk een van de Meifeesten van de Germanen. In die periode van het jaar vierden de Germanen de opkomst van het nieuwe leven in de natuur.





In de Bijbel wordt de hemelvaart van Jezus Christus maar kort beschreven. In het boek Handelingen van de Apostelen worden in het eerste hoofdstuk de laatste woorden van Jezus op aarde weergegeven. Hij vertelt zijn leerlingen dat de Heilige Geest hen zal helpen met het opbouwen van de kerk. Als laatste zegt Jezus dat deze Heilige Geest de leerlingen zal helpen met het vertellen van het evangelie tot aan de uiteinden van de wereld (Handelingen 1:4-8).